“Khẩu trang y tế phải được coi như chất thải lây nhiễm y tế và được xử lý theo đúng quy trình của ngành y tế, để hạn chế sự lây nhiễm ra cộng đồng”, đó là khuyến cáo của các chuyên gia y tế trong thời điểm cả nước ta đang dồn sức chống dịch Covid-19.

Khẩu trang y tế – tiềm tàng nguy cơ lây bệnh

Theo Bộ Y tế, việc đeo khẩu trang được khuyến cáo là một trong các biện pháp để phòng ngừa sự lây lan dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona (nCoV) gây ra. Do đó, người người nhà nhà đổ xô nhau đi mua khẩu trang để đeo và dự trữ.

Việc sử dụng khẩu trang để phòng chống và ngăn chặn dịch viêm phổi do nCoV là điều cần thiết, thế nhưng người dân cần có những biện pháp sử dụng hợp vệ sinh, sau khi sử dụng xong nên có ý thức vứt vào thùng rác công cộng hoặc gói gọn vào để trong túi về nhà vứt vào thùng rác tại nhà, không nên vứt khẩu trang sau khi sử dụng bừa bãi tại nơi làm việc, gia đình hay nơi công cộng.

Sau khi sử dụng khẩu trang, người dân nên cuộn mặt ngoài của khẩu trang vào trong, cho vào túi nilon bọc kín lại để vào trong xe ô tô hoặc xe máy để đến cuối ngày đem giặt bằng xà phòng và phơi nắng thường xuyên. Đối với khẩu trang y tế dùng 1 lần nên cuộn lại, để vào một túi riêng và vứt cùng rác sinh hoạt.

Theo trao đổi với phóng viên Báo TN&MT, PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, chính chiếc khẩu trang y tế cũng tiềm ẩn những nguy cơ lây nhiễm bệnh.

“Khi người bệnh đeo chiếc khẩu trang y tế thì vi rút, vi khuẩn từ người bệnh có thể ra mặt trong chiếc khẩu trang đó; còn ở mặt ngoài của chiếc khẩu trang, vi rút, vi khuẩn từ người bệnh khác cũng có thể bám vào”, PGS.TS Trần Đắc Phu giải thích cụ thể.

Thu gom cẩn thận, tránh trường hợp lây nhiễm chéo

Khi việc sử dụng khẩu trang y tế ngày một tăng cao, bên cạnh bài toán sản xuất phức tạp thì vấn đề thu gom, xử lý khẩu trang y tế cũng gây ra nhiều khó khăn không kém. Thu gom và xử lý sao cho an toàn, tránh để lây truyền mầm bệnh và đảm bảo vệ sinh môi trường và những điều được các cơ quan quản lý nhà nước cũng như cộng dồng rất quan tâm.

Thực tế cho thấy, những trường hợp vứt, thải khẩu trang y tế bừa bãi ngày một nhiều. Nhiều người lo ngại, quá trình thu gom khẩu trang dùng một lần có thể dẫn đến sự lây nhiễm chéo cho người thu gom rác, công nhân vệ sinh môi trường.

Đứng trước vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Huy Nga, Nguyên Cục trưởng Cục y tế Dự phòng, Bộ Y tế cho rằng: những người đi thu gom phải đeo khẩu trang y tế, dùng que, hay dụng cụ để gắp, hoặc đeo găng tay, cho vào túi kín đưa đi để xử lý an toàn. Đối với khẩu trang ở những khu vực có dịch, tốt nhất là cho vào lò đốt và thực hiện xử lý theo quy trình của ngành y tế.

Theo đó, tại các khu vực, nếu ở những vùng có dịch, khu dân cư có người mắc bệnh thì bắt buộc phải thực hiện thu gom và xử lý riêng khẩu trang y tế dùng một lần, không xử lý chung với các loại rác sinh hoạt. Còn đối với những khu vực chưa có dịch rất khó để thực hiện vì không đủ nguồn lực về nhân công, chi phí.

Xem khẩu trang y tế như chất thải lây nhiễm

Hiện nay, khẩu trang y tế trong bệnh viện chứa rất nhiều loại bệnh khác nhau nhưng lại tập trung được nên có cách xử lý riêng và thực hiện rất tốt. Tuy nhiên, với khẩu trang y tế, sau khi dùng xong nếu có thể tập trung, thu gom để xử lý bằng cách đốt đi là tốt nhất, nhưng lại rất khó để thực hiện.

Theo PGS.TS Trần Đắc Phu: chúng ta mới chỉ giải quyết được khẩu trang y tế ở bệnh viện, nơi điều trị bệnh nhân hay phòng thí nghiệm, các cơ sở làm về mầm bệnh. Còn các khẩu trang mà bệnh nhân đeo lại chưa xử lý được như chất thải lây nhiễm. Do vậy, tốt nhất phải xem tất cả khẩu trang đã sử dụng như chất thải lây nhiễm. “Bộ Y tế đã có quy định cụ thể tại Thông tư liên tịch 58/2015/TTLT-BYT-BTNMT ngày 31/12/2015 về quản lý chất thải y tế.

Về vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Ngọc Thịnh – Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm khuyến cáo: trong trường hợp khẩu trang y tế bị nhiễm bệnh phải được xử lý đúng theo quy trình của ngành y tế, để hạn chế sự lây nhiễm ra cộng đồng.

Bên cạnh đó, việc người dân dùng xong có ý thức vứt vào thùng rác, vứt đúng nơi quy định để bảo vệ mình, mọi người và bảo vệ môi trường cũng là biện pháp cần thiết và hữu hiệu nhất trong thời điểm này.